środa, 20 grudnia 2023

Zadanie z makowcem

Moje ulubione zadanie matematyczne na czas oczekiwania. Zadanie z makowcem. Warto spróbować dać je do wykonania uczniom  zbadać, w jaki sposób rozumują. Moi pierwszoklasiści mają je za sobą. Prawidłowe rozwiązanie zostało podane przez uczniów. Były burzliwe dyskusje i różne drogi do celu. Polecam tabliczki suchościeralne i koniecznie rysunki pomocnicze.



czwartek, 14 grudnia 2023

Aksamitny królik na przedświąteczny czas


"Aksamitny królik" Margery Wiliams to książka wydana w 1922 roku. Jej akcja toczy się wśród dziecięcych zabawek i stawia ważne pytanie:"Co to znaczy być prawdziwym?" Przygody aksamitnego królika opowiedziane są w sposób ciepły, refleksyjny, bliski dzieciom.  Tematyka związana jest też ze świętami. 

"Bycie prawdziwym nie zależy od tego, jak jesteś zrobiony. To jest coś, co może ci się przytrafić. Staniesz się prawdziwy, jeśli dziecko pokocha cię tak bardzo, że nie tylko bezie się z tobą bawić, ale też naprawdę cię kochać."


niedziela, 3 grudnia 2023

Książki do czytania na czas oczekiwania

Rytuałem, który wprowadzić nas może  w radosny czas oczekiwania, są chwile czytania w klasie.  Oto kilka propozycji do czytania w klasach młodszych.

Książką "na raz" jest propozycja wydawnictwa Mamania pt. "Wesołych świąt, Gus" Chrisa Chattertona. Jest to opowieść o marudnym psie o imieniu Gus, który wcale nie lubi świąt. Książka posiada piękne ilustracje i światczną kolorystykę, która wzbudza zachwyt dzieci. Tekstu w niej mało, ale za to jest bardzo ważne przesłanie. Bo w świętach nie chodzi tylko o to, co lubi Gus...
Więcej świątecznych propozycji od wydawnictwa Mamania.
Kolejną propozycją są "Opowiadania wigilijne. Pod choinkę od polskich pisarzy". Bogaty zbiór wierszy i  opowiadań polskich autorów. Znajdziemy tutaj wiersz Ludwika Jerzego Kerna "Choinka" - w kształcie choinki oraz opowiadania Grzegorza Kasdepke, Joanny Olech czy Barbary Kosmowskiej, a także Pawła Beręsewicza. Nie zabrakło też utworu Agnieszki Frączek oraz Wandy Chotomskiej. Polecam w klasie pierwszej, bo utwory są krótkie. 

Kolejną propozycją dla bardziej cierpliwych słuchaczy jest "Projekt święta" Magdaleny Szczepańskiej. Książka zawiera 24 rozdziały do czytania. Opowiada o przygodach dzieci, które postanowiły przygotować  prezent dla Mikołaja. jak wiele działań udało im się wymyślić. Pomysły bohaterów mogą
"Prezent dla Cebulki" nie jest łatwą lekturą. Książka składa się z 25 rozdziałów, opowiada o marzeniach Cebulki. Są to marzenia materialne i  niematerialne. Ale o tym przeczytajcie sami.
A wy jakie książki czytacie w grudniu?

czwartek, 16 listopada 2023

Tangram w edukacji matematycznej

Tangram to chińska łamigłówka, która powstała już 3000 lat temu. Układanka ta jest obecna  wśród dziecięcych gier czy układanek, ale  raczej niedoceniana w edukacji. Ostatnio wraz z podręcznikiem "Ale to ciekawe" odkrywam tangram na nowo. Układanie tangramu pozwala na doskonalenie wielu umiejętności przez najmłodszych uczniów. Po pierwsze porządkowanie elementów tangramu. W prawdzie to tylko siedem figur geometrycznych zamkniętych w kopercie, ale okazuje się, że elementy układanki lubią chować się lub znikać. Po drugie układanie figur zgodnie z obrazkową instrukcją. Ta umiejętność wymaga doskonalenia, powtarzania, rozszerzania zakresu. Uczniowie w różnym tempie dochodzą do celu, ale z każdą kolejną próbą poprawnie wykonanych zadań jest więcej. Najpierw ułożyliśmy kwadrat. A potem kolejne wzory.





Inną trudnością okazało się wycinanie elementów tangramu i wklejanie do zeszytu. Zajęcia z tangramem dały mi możliwość aktywnej obserwacji uczniów oraz "wyłonienie" tych, którzy wykazują trudności w tym zakresie. 


Tangram online

Tangram online 1

wtorek, 31 października 2023

Dzień jeża tuż tuż

10 listopada obchodzony jest Dzień Jeża. To nietypowe święto staje się coraz bardziej popularne w Polsce, bo przypomina jak ważnym zwierzęciem w naszym otoczeniu jest jeż, że musimy go chronić, bo jest  sprzymierzeńcem w walce ze szkodnikami ogrodów. Warto też przy okazji  obalić kilka mitów, dotyczących jeży. Polecam prezentację Moniki Walkowiak, która zawiera wspaniałą dawkę informacji na temat jeży oraz pomocy jeżom.  


sobota, 7 października 2023

Sytuacje typu prawa - lewa w orientacji przestrzennej

Dla niektórych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej  sytuacje tego typu okazują się  trudne do rozstrzygnięcia.  Warto wtedy sięgać do opracowań metodycznych z zakresu edukacji matematycznej. W przedstawionej na zdjęciu książce, która powinna znaleźć się w biblioteczce każdej nauczanki, profesor Zbigniew Semadeni poświęca tej tematyce sporo miejsca.

Przedstawia on 4  rodzaje zagadnień:

1) lewa-prawa strona ciała (własnego, innej osoby lub zwierzęcia)

2) coś znajduje się na lewo - na prawo (od danego przedmiotu lub osoby)

3) kierunek w lewo - w prawo (od danego miejsca lub danej osoby)

4) skręt w lewo - w prawo

Zajmijmy się sytuacją 2. Ale i tutaj mamy kilka różnych typów. Poniżej obraz przedstawiający tego typu zadanie. Obiekt (dom) jest nieruchomy. Obiektowi temu nie przypisuje się świadomości. Więc sprawa jest prosta. Motyl jest po prawej stronie domu, a kwiat po lewej.

Więcej na temat trudnego obszaru edukacji matematycznej, jakim jest orientacja przestrzenna na stronach 135 -143 wyżej pokazanego podręcznika.

Na szczęście dzieci intuicyjnie wiedzą jak wykonać takie zadanie. Pod warunkiem, że wiedzą gdzie same mają prawą i lewą stronę.

niedziela, 17 września 2023

Sudoku w klasie pierwszej

Każda łamigłówka, zagadka, gra matematyczna wymagająca logicznego myślenia, jest ważnym narzędziem w edukacji matematycznej. Jeśli łamigłówka pozwala uruchomić dziecko, daje mu możliwość ruchu, manipulowania, działania i rozmawiania oraz wymianę poglądów z rówieśnikami, jest tym bardziej cenna. 

Taką łamigłówką jest sudoku. Pierwotne sudoku opierało się na cyfrach. Cyfry miały pozostać "samotne", czyli nie mogły się powtarzać ani w pionie ani w poziomie. W dobie kolorów, kształtów i obrazów, zamiast cyfr można użyć innych piktogramów lub przedmiotów. 

W klasie pierwszej sudoku  można układać na dywanie, na samodzielnie przygotowanych kratownicach, na macie do kodowania. Można wykorzystać klocki, kubeczki, figury geometryczne lub inne pomoce.

Wprowadziłam sudoku w kilku etapach. Na mapie do kodowania wybrałam obszar 3x3 i pokazałam za pomocą kolorowych kubeczków, na czym polega układanie kolorów na planszy. 


Następnie uczniowie zostali losowo dobrani w pary i układali sudoku na wyznaczonych planszach.


Najpierw układali na pustych matach sudoku. Następnie losowo układali kubeczki w jednym kolorze i uzupełniali pozostałymi kolorami. Po wielu takich ćwiczeniach przeszli do kropkowego sudoku w zeszycie. To już inna trudność, bo jeśli ktoś pomylił kolor, to trzeba było gumować. Kolejne sudoku wymagało już wycinania i przyklejania brakujących elementów. Pierwszoklasiści popracowali więc również nad usprawnianiem ręki przez wycinanie, rysowanie i naklejanie.



sobota, 16 września 2023

Ale to ciekawe - wykresy

Edukacja matematyczna w klasach młodszych ma odbywać się w ruchu, w działaniu. Podręcznik powinien nas do tego zachęcić i zainspirować. Świetną okazją do "uruchomienia" klasy jest tworzenie wykresów. Uczniowie mogą zbierać dane o klasie i konstruować wykres za pomocą klocków, patyczków, albo karteczek czy rysunków. O co możemy pytać: Jaki kolor oczu mają uczniowie w naszej klasie? Jaki owoc lubimy najbardziej? Gdzie spędziliśmy wakacje? Możemy zapytać o uprawiane sporty, czy o zwierzęta hodowane przez dzieci.

Matematyka w ruchu. Tak lubię. Ćwiczenia matematyczne w ręce, ołówek  w ręce i tworzymy wizytówkę klasy. Wiemy już, że nikt nie ma papugi. Koty i psy cieszą się taką samą popularnością. Jedno dziecko ma królika, a bliźniaki żółwia, którego trzeba było dorysować. Czworo dzieci nie ma zwierzątka w domu. Spotkania w parach. Konsultowanie wyników.  Porównywanie wyników. Dyskusje. Piękna lekcja.




wtorek, 12 września 2023

Zadania dla pierwszoklasistów są dla pierwszoklasistów

Jako współautorka podręcznika "Ale to ciekawe" wydawnictwa MAC doświadczyłam "sławy" medialnej.  Nie wiadomo, czy się cieszyć czy smucić... Postanowiłam jednak odnieść się do artykułu, który już na początku roku szkolnego pojawił się na portalu internetowym. Pakiet dopiero wchodzi na rynek i już  wzbudza emocje. To dobrze, czy źle?

Okazało się, że nasze (autorskie) zadanie podzieliło rodziców.  Komentarze rodziców można przeczytać w artykule, więc nie będę ich przytaczać. Chcę się odnieść jednak do samego zadania. Oto ono:


Po pierwsze jest to zadanie skierowane do dzieci, a nie dla rodziców. Moje doświadczenie pokazuje, że dzieci nie miały problemu z zadaniem i w trzeciej sekwencji wskazały zeszyt. Ale czy jest to jedyna opcja? Z pewnością nie. Jest to temat do dyskusji w klasie, spierania się i argumentowania. Ale dyskusja ma się toczyć w klasie, a nie w domu. Po drugie należy wziąć pod uwagę, że matematyka to nie tylko liczby. Nie zawsze wynik jest ważny i jednoznaczny i należy uwzględnić to w edukacji. Ważny jest proces, a nie finalne jednoznaczne rozstrzygnięcie. Po trzecie nie zadałabym tego dzieciom do domu, bo straciłabym ważną sytuacje edukacyjną - rozmowę, dyskusję, dociekanie. Nie miałabym okazji poznać procesu myślenia moich uczniów. Po czwarte, drodzy rodzice, pozwólcie dzieciom myśleć, dyskutujcie,  zaufajcie myśleniu swojego dziecka. Dajcie przestrzeń do samodzielnego dochodzenia do celu. I pamiętajcie, że błędy są OK. Po piąte, drogie nauczycielki edukacji wczesnoszkolnej, zadawajmy takie zadania, które mogą zostać wykonane przez dzieci, bez pomocy rodziców. Nie zadawajmy tego, co "zostało" w ćwiczeniach niewykonane na lekcji. Bądźmy uważne i czujne. Bądźmy rozważne. Po szóste, zastanówmy się czy zadawanie zadania domowego w pierwszym tygodniu nauki jest OK?. Pierwsze tygodnie edukacji to czas na poznawanie siebie, relacje, budowanie zespołu. Po siódme, to nauczyciel kreuje sytuacje dydaktyczne. Podręcznik jest tylko pomocą.  Najważniejsza jest mądrość nauczyciela.





środa, 30 sierpnia 2023

Sentencje na nowy rok szkolny

Sentencje to świetny sposób motywowania uczniów w klasie.  Metoda została omówiona w książce Merrilla Harmina "Duch klasy. Jak motywować uczniów do nauki?" Do sentencji, które powieszone są w klasie, w dowolnej chwili można się odwołać. W książce opisane są sposoby zastosowania sentencji w klasie. 








wtorek, 18 kwietnia 2023

Praca z mapą to...

 ... ważna sprawa.

Posługiwania się mapą, poznawania geografii świata można uczyć się na wiele sposobów i przy różnych okazjach. W klasie trzeciej okazja poznania Afryki przyszła wraz z lekturą "Afryka Kazika" Łukasza Wierzbickiego. Skutecznym sposobem poznawania geografii Afryki okazało się tworzenie mapy. Wydrukowałam konturową mapę  w dziewięciu częściach do ułożenia i sklejenia. Pierwszym zadaniem, wcale niełatwym było ułożenie właściwego kształtu i sklejenie wszystkich elementów mapy. Korzystając z tradycyjnego atlasu uczniowie zapoznali się z kształtem kontynentu. 

Kolejny etap prac odbywał się w grupach. Chłopcy pracowali z atlasami i pisali drukiem nazwy państw, ucząc się ich położenia na kontynencie afrykańskim. 

Przesyłali karteczki z napisami dziewczynom, które w atlasie miały odnaleźć to państwo, zobaczyć jakim kolorem jest zaznaczone, pokolorować obszar i nakleić nazwę państwa, wyspy, morza, oceanu. W ten sposób dziewczynki też uczyły się geografii Afryki. Mapa stawała się coraz bardziej kolorowa, wzbogaciła się o ramkę. Uczniowie poznali wiele nazw geograficznych, położenie państw.
Z wykonaną przez trzecioklasistów mapą toczyła się dalsza część lekcji dotyczących lektury.
Na zajęciach komputerowych utrwaliliśmy ponownie wiedzę na temat Afryki. Wykorzystane zostały gry geograficzne i zasoby internetu. Spośród ponad pięćdziesięciu państw Afryki uczniowie utrwalili położenie ponad dwudziestu z nich. 






piątek, 31 marca 2023

Z dziećmi o autyzmie

2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Został ustanowiony w 2008 roku. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu oraz budowanie wrażliwości w tym zakresie. W tym dniu dominuje w naszym otoczeniu i ubiorze kolor niebieski. Dotąd uważano, że autyzm dotyka częściej chłopców. Teraz wiemy, że dotyka i chłopców i dziewczynki. Temat jest na tyle ważny, że w szkole, w zespołach klasowych coraz częściej mamy zdiagnozowane dzieci z Zespołem Aspergera. Warto więc wiedzę o tym zaburzeniu rozwijać i przekazywać uczniom, adekwatnie dla wieku.

W klasie drugiej zaproponowałam uczniom książkę Pera Nilssona "Inny niż wszyscy" i był to dobry wybór. Książka jest pamiętnikiem chłopca o imieniu Dawid, ucznia, który ma kolegę Oskara, Oskar jest trochę inny... 
Książka zawiera wiele żartobliwych historyjek oraz pobudza do refleksji nad innością, normalnością. Jest to opowiadanie o chłopcu, który chce wiedzieć, czy jest normalny. No właśnie, a czym jest normalność?
Najmłodsi uczniowie dowiadują się, że inność to nie choroba i że Zespołem Aspergera nie można się zarazić. I najważniejsze:




czwartek, 9 marca 2023

Zabawy ortograficzne

Poprawnej pisowni trudnych wyrazów, zasad ortograficznych można uczyć na różne sposoby. Nie trzeba wykonywać nudnych ćwiczeń w zeszycie, a by osiągnąć cel.

Dziś wykorzystałam zasoby Printoteki i przygotowałam materiały dla pięciu grup. Utrwalaliśmy pisownię wyrazów z ch oraz h. Klasa została podzielona na zespoły czteroosobowe i lekcja toczyła się na dywanie.


Najpierw zespoły wyszukiwały na obrazku hipopotama ilustracje przedstawiające wyrazy z ch oraz h. Przy okazji okazało się, że nie wszyscy wiedzieli, co to habit albo chaber. 


Gdy odnaleźli już wszystkie obrazy, uczniowie mieli za zadanie na tabliczkach suchościeralnych, napisać jak najwięcej wyrazów z ch. Było ich około 25.

Potem nastąpiły zawody ortograficzne pomiędzy grupami. Przedstawiciele grup podchodzili do kart i zapisywali usłyszane przez nauczyciela słowo. Efekt był satysfakcjonujący. Jedna z grup napisała wszystkie wyrazy bezbłędnie, a pozostałe zrobiły po jednym błędzie.



Utrwaliliśmy jeszcze wyrazy z ch tworząc historyjkę ortograficzną, która pozwoliła na zapamiętanie poznanych wyrazów. Historyjka zaczyna się tak: Pewnego razu chomik usiadł na muchomorze...


wtorek, 7 marca 2023

Dziewczynki mają moc

11 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce. Święto ustanowione zostało w  roku przez ONZ na wniosek wielu organizacji wspierających i doceniających dostęp kobiet i dziewcząt do nauki, inżynierii, matematyki, technologii, badań naukowych itp. 

Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzony 8 marca i jest starszym świętem, bo obchodzonym od 1910 roku i ma zupełnie inna genezę.

Temat uważam za ważny i bardzo na czasie. Gdy zapytamy uczniów/uczennice o sławne Polski, kobiety, które wyróżniały się w dziedzinie nauki, kultury czy sztuki, usłyszymy pojedyncze nazwiska. Najczęściej pada nazwisko Marii Skłodowskiej - Curie, dwukrotnej noblistki, naukowczyni, niezwykle odważnej kobiety, której przyszło żyć w czasach, kiedy w Polsce studiować mogli tylko mężczyźni. Dlatego Maria musiała udać się do Francji, aby zrealizować swoje marzenia. Studiowała na Sorbonie, a potem również tam wykładała.


Fundacja Kosmos dla dziewczynek pochyla się nad tematem i w myśl zasady: Wspieramy dziewczynki dziś, by jutro zmieniały świat proponuje  program dla szkół  Superbohaterki w naszej klasie. To ciekawa oferta na świętowanie Dnia Kobiet w klasie. Fundacja przygotowała animację, w której przedstawiono sylwetki jedenastu sławnych Polek. Każda z nich miała swoją pasje i supermoc. Każda z nich miała cechy, które sprawiały, że była wybitna. Są wśród nich: pisarka, chemiczka, himalaistka, tajna agentka oraz królowa.

Można zapoznać się z wszystkimi sylwetkami, poznać ich supermoce i wybrać (w klasie) jedną z nich i zgłębić wiedzę o niej. Może będzie to Jadwiga Andegaweńska - królowa Polski? Tak zagłosowali moi uczniowie. 


Ja wybrałabym Simonę Kossak...